Bejegening.

Toen ik kaderlid was van FNV Uitkeringsgerechtigden werd mij gevraagd teksten over bejegening van uitkeringsgerechtigden te maken voor flyers. Er is nooit iets mee gedaan. Inmiddels ben ik gestopt als kaderlid omdat ik er te veel mee werd geconfronteerd dat mensen in de bijstand als lui en waardeloos worden behandeld en ik daardoor niet de rust in mijn hoofd kon vinden die ik nodig heb. Telkens dacht ik weer aan de manier waarop de gemeente mij heeft behandeld, mij heeft overtuigd van mijn minderwaardigheid. Ook zijn de meeste sectoren binnen de FNV niet tegen dwangarbeid of het ontduiken van de CAO als het om mensen met een uitkering gaat waardoor het moeilijk is om voor je rechten, als je die al hebt, op te komen.

Het “Werkfestival” in Groningen is daar een goed voorbeeld van. De bond spreekt zich uit tegen flex maar rept met geen woord over de dwangarbeid bij IKEA. Zwijgt over Meesterwerk, die de dwangarbeiders bij Burgerhout binnenhaalt op basis van leugens en over Flextensie dat mensen in de bijstand zonder rechten laat werken. Ze stonden er allemaal, gezellig naast elkaar. Ook over de bussen vol slaven die onder bedreiging uit Leeuwarden naar Groningen moesten hoor je ze niet. Ik hoorde over de bussen van de bestuurder van FNV Uitkeringsgerechtigden toen ik afscheid nam. Ik vraag me af hoeveel betaalde krachten er moeten worden vervangen voordat de rest van de bond ook snapt dat dwangarbeid een nog groter probleem is dan flex. Het is goed dat de bond opkomt voor mensen die onderbetaald worden maar kom ook op voor de mensen die helemaal niet betaald worden. Dat gebeurt helaas nog veel te weinig waardoor juist die groep niet naar buiten durft te treden. “Je kunt maar beter onder de radar blijven.” heb ik vaak van bijstandsgerechtigden gehoord.

Hier de teksten die ik heb geschreven. Mocht iemand er iets mee willen dan mogen ze, met naamsvermelding, gebruikt worden. Omdat ik er van uit ging dat de beste gebruikt zou worden komen sommige onderwerpen in meerdere stukken terug.

1)
Hoe zou jij behandeld willen worden als het even niet meezit? Als jij je best doet er iets van te maken maar betaald werk om welke reden dan ook niet mogelijk is? Veel mensen die in de bijstand zitten worden behandeld alsof ze niet mee willen doen, alsof het hun keuze is dat het werk is afgelopen, alsof zij er voor kiezen dat de werkgever liever iemand het werk laat doen zonder daar loon voor te betalen. In veel bedrijven werken inmiddels mensen met behoud van uitkering. Ze werken dezelfde uren, doen hetzelfde werk maar worden verplicht om dat te doen met behoud van uitkering. Ze zijn het volgens de gemeente niet waard om betaald te worden voor het werk dat ze doen. Juist de mensen die aangewezen zijn op een uitkering verdienen het om met respect behandeld te worden. Juist deze groep doet er alles aan om weer mee te mogen doen, om uit de uitkering te komen. Toch wordt juist deze groep weggezet als profiteurs, als lui en werkschuw. De gemeente doet hier aan mee. Op Twitter menen ze dat mensen in de bijstand actief gemaakt moeten worden. Ze moeten werkervaring opdoen. Al hebben ze hun hele leven hard gewerkt, al hebben ze hun hele leven belasting betaald, zodra het tegenzit worden ze behandeld als profiteurs.

2)
Je raakt je baan kwijt en moet een uitkering aanvragen. Misschien zelfs omdat iemand met een uitkering het werk, jouw werk, als stage, werkervaringsplaats of zogenaamde leer/werkplek moet doen. Het eerste wat je te horen krijgt bij de aanvraag is dat je moet solliciteren, alsof je dat nog niet uit jezelf doet. Ze willen je bankpapieren zien, leggen uit dat je geen rechten meer hebt, alleen plichten. Je gaat, zo zeggen ze dat, werkervaring opdoen. Je moet stickers plakken, spijkers tellen of aan de lopende band werken voor je uitkering. Naast je staat iemand te schreeuwen dat jij hebt gekozen voor een uitkering, dat het sneller kan en dat jij als je niet beter je best doet op je uitkering gekort gaat worden of dat hij je uitkering helemaal zal afpakken. Ondertussen krijg je brieven van de gemeente die vragen wat je vrienden, buren en familie er van vinden dat jij geen werk hebt. Ze vragen of je vrienden, buren en familie ook vinden dat jij moet solliciteren. Ze blijven er op hameren dat bijstand een keuze is terwijl jij er alles aan doet om aan het werk te komen. Op Twitter lees je dat mensen in de bijstand een participatiebaan kunnen doen om actief te worden. Dat alles terwijl jij elke dag anderhalf uur in de sportschool bent om in conditie te blijven. Jij al de hele week achter de sociale werkplaats spijkers moet tellen en jij ’s avonds bij je zieke oma het huishouden doet en kookt omdat de gemeente haar WMO gekort heeft. Niets wat jij doet is goed genoeg, jij hebt een uitkering, bent een profiteur en een fraudeur, wordt gezien als het laagste van het laagste. Je blijft proberen om uit die situatie te komen maar het lukt niet. Als je al een reactie krijgt op een sollicitatie willen ze weten wie je contact is bij de gemeente, dan kunnen ze je gratis krijgen. Eerst gratis uitproberen en je weet al dat je daarna geen contract krijgt. Natuurlijk niet, er zijn nog vele anderen gratis af te halen bij de gemeente. “En doe je het niet, dan pak ik jouw uitkering af.” is het standaard dreigement van de ambtenaren.

3)
“Ze moeten gemotiveerd worden, hebben een financiële prikkel nodig.” Het is een bekende manier van framen van mensen met een uitkering. De politiek doet niets liever dan dat. Van links tot rechts worden de uitkeringsgerechtigden ervan beschuldigd ervoor te kiezen om een uitkering te hebben. “Jij kunt gewoon aan het werk.” Welk werk vertellen ze er dan niet bij. “Als jij geen uitkering wilt was jij wel bij de plantsoenendienst gaan werken!” Dat er nooit een aanbod is geweest en dat hoveniers mensen in een participatiebaan, dus onbetaald met behoud van uitkering, laten werken vergeten ze voor het gemak. “Jij kunt je uitkering stoppen en bij uitzendbureaus langs!” Echt? Je krijgt er nog geen kop koffie! De vacatures op het raam blijken ter inschrijven en dat kan alleen via de website. Sta je al ingeschreven? “Nee, dan hebben we niks voor jou.” Mensen die al jaren geen werk hebben, die de hoop hebben opgegeven, worden niet meegeteld in de werkloosheidscijfers zodat het lijkt alsof er minder mensen zijn zonder werk. De sociale werkplaatsen laten mensen met een uitkering daar werkervaring opdoen zodat de mensen die echt de doelgroep zijn, mensen met een indicatie, kunnen zien dat het sneller kan, dat ze beter hun best moeten doen. Werkenden moeten ervan overtuigd worden dat mensen met een uitkering niet willen. Maar wat willen de hardwerkende Nederlanders als zij hun baan verliezen omdat die gedaan moet worden door iemand met behoud van uitkering? Dan zijn ze zelf aan de beurt. Dan kan de hardwerkende Nederlander die even pech heeft ook aanhoren dat hij niet wil, dat hij die meer dan 30 jaar voor een baas heeft lopen zwoegen, kiest voor een uitkering. Dat hij gemotiveerd moet worden, een financiële prikkel nodig heeft.

4)
Wie zijn dat toch die luie uitkeringstrekkers die de boel bedriegen, frauderen en zwart bijverdienen? Ik ken ze niet. Ken jij ze wel? Of ben jij iemand die de klok hoort en gelooft dat er wel ergens een klepel hangt? Als we de media en politici mogen geloven is iedere uitkeringsgerechtigde een fraudeur. Kiezen mensen voor een uitkering en is het dus terecht dat ze als minderwaardige en criminele wezens behandeld worden. Bankpapieren moeten ingeleverd worden, sollicitaties bewezen en beperkingen door artsen gecontroleerd. Het aanvragen van de uitkering is het moment waarop iemand zijn eigen vrije wil verkoopt. Alles gaat er om dat jij, luie uitkeringstrekker, weer ingeschakeld wordt op de arbeidsmarkt. Ondertussen mag een ambtenaar, die doet alsof de uitkering van zijn salaris wordt betaald, je aanbieden bij bedrijven als gratis werknemer. Luister je niet braaf naar de ambtenaar dan wordt je gekort of verlies je het recht op een uitkering, het recht op leven. Een uitkering is immers het laatste redmiddel. Zonder de uitkering raak je alles kwijt. Kom je op straat te staan, heb je geen geld meer om te eten en om je te verzekeren voor ziektekosten. Juist omdat ze weten dat ze je laatste redmiddel dan afpakken, je het recht tot leven af kunnen pakken durven ze zo ver te gaan in hun dreigementen. Jij hebt een uitkering, jij bent geen mens meer en wordt dan ook niet meer als zodanig behandeld. Jij bent het niet waard om betaald te worden voor het werk dat je doet. Je mag je uitkering houden als jij zorgt dat iemand zijn werk verliest omdat jij het voor je uitkering gaat doen. Is dat echt wat wij willen? Is dat echt hoe wij in dit land met elkaar om willen gaan? Dacht het toch niet.

Iedereen die het nog op kan brengen wens ik een strijdbaar nieuw jaar! Heb zelf helaas door de psychische problemen door het bovenstaande de kracht niet meer.
Alexsander Hesse 2018


Wat ik mee heb moeten maken de afgelopen jaren als bijstander:
Geen festival, ziek! Thuisblijven om de haat niet te voelen.
Slechte communicatie. Fatsoen hoeft niet tegen iemand in de bijstand.
Extra schulden, niets aan te doen. Nieuwe vordering, uit 2013.


Columns. De columns van de laatste tijd gaan niet over de bijstand. Helaas is nadat de partij van de wethouder de verkiezingen heeft gewonnen en de eerste brief weer binnen is mijn positieve gevoel een stuk minder en is de concentratie voor het lezen en schrijven daardoor ook een stuk minder.